Een reis van 32 dagen naar het IJslandse Noorderlicht de route, tegen de klok in

Velkomín

Welkom bij de reisverslagen van het Expeditie Team Noorderlicht. Van 14 SEP t/m 15 OKT 2017 ondernamen wij -Greet, Wim, Rozemarijn en Harry- een onvergetelijke tocht naar IJsland. Lang gekoesterd doel: het noorderlicht zien. Oftewel: Norðurljós !

In een gehuurde camper reden we via Duitsland naar het Deense Hirtshals; daar begon de bijna drie dagen durende bootreis naar IJsland. Meer dan drie weken lang trokken we rond over het eiland, alvorens weer per boot, Denemarken en Duitsland thuis te komen.

Hieronder staan de 32 dagverslagen. Zet voor uzelf een kopje warme chocomel, doe een dikke das om en ga ervoor zitten met een dekentje over de knieën. Vragen, opmerkingen en hulpverzoeken kunt u per mail kwijt aan de leden van het ETN.




Spic en spannendwo 13 SEP 2017

Rosandepolder - Nog één nachtje wakker liggen, dan gaat de grote reis van start. Gisteravond kwam de Camper in de Rosandepolder aan. Na de uitvoerige instructie van ruim een uur kunnen we de functies van alle knoppen en schakelaars dromen.

Vandaag kreeg de Camper (we zoeken nog een troetelnaam; krijgt alvast de hoofdletter) een flinke opknapbeurt. Vooral het interieur met een overdaad aan kastjes werd intens gesopt, geboend, afgestoft en geveegd. Het resultaat mag er zijn: bij het betreden wordt een zonnebril aangeraden

Verder werd geoefend met de opbergbox achterop, is het zitmeubelbed met 30  cm verbreed (halleluja), de dakafvoer voor de boiler gerepareerd en zijn de vouwfietsen op het dak geborgd. En dat allemaal in een prima sfeertje.

naar boven


We zijn Weg !do 14 SEP 2017

Oosterbeek / Arnhem-Zuid - Eindelijk is het zover. Na maanden, weken, dagen van voorbereiding zijn we onderweg. Om 18:34 uur vertrokken uit Arnhem-Zuid, uitgezwaaid door de buren, in de stromende regen. Hopelijk meer een uitsmijter dan een voorbode...

De stemming zit er wel goed in. De Camper ploetert onberispelijk door de stad naar de snelweg richting Apeldoorn. Via de A1 verlaten we bij Oldenzaal (er wordt gezwaaid) de Lage Landen. Bij Osnabrück gaat het noordwaarts over de A7 Bremen tegemoet. Terwijl de stortbuien in hevigheid en frequentie afnemen, zoeken we in diepe schemering een Wohnwagenstellplatz in Wildeshausen op. Het begin is gemaakt, 250 km afgelegd, nog pakweg 700 km te gaan...

Het ombouwen van de Camper tot dubbele sponde neemt een ruim uur in beslag: alles 'moet' voor de eerste keer. Moe doch voldaan vallen we in slaap.

naar boven


Autobahnvr 15 SEP 2017

Wildeshausen - Thema vandaag: wir fahr'n fahr'n fahr'n auf der Autobahn. Het doel is simpel: zo dicht mogelijk bij het Noorddeense Hirtshals komen, waar we morgen uiterlijk 13:30 uur moeten inchecken voor de boot naar IJsland.

Om 7 uur ontwaakt het ETN-team in georganiseerde chaos; de Camper lijkt van binnen een slagveld. Amper een uur later zitten we echter opgeruimd aan de ontbijttafel. In opperbeste stemming en vol dadendrang begroeten we een heldere hemel, een roodborstje alsmede enkele boomkruipers. Diverse afvalwateren worden geloosd, systemen gecheckt en lijsten afgevinkt. Rond halftien draait de Fiat Toskana 590 de Autobahn op.

Dieptepunt van de dag is ongetwijfeld de bar slechte doch dure koffie in het wegrestaurant. Spoelwater heeft een naam; dit brouwsel mag er geen hebben. Niet getreurd: de reis verloopt voorspoedig, Bremen noch Hamburg vallen ons met opstoppingen lastig, de grenswachters laten ons probleemloos Denemarken binnen, plensbuien vertrekken met regenbogen; over de gepolijste E45 chaufferen Wim&Roos de Camper voortvarend noordwaards. Tijdens een tussenstop geeft de heerlijke courgettesoep van Greet ons nieuwe energie. Alleen een ongeluk bij Aarhus zit ons dwars; File stehn im Stau.

De avondschemer begeleidt rond 20:45 uur onze aankomst op een camperplats bij Hobro. Vlakbij de snelweg, omringd door tientallen lege caravans, verwelkomd door een vriendelijke beheerder wordt het avondmaal bereid: linzen, gemengde salade, kaassoufflé, goede koffie, afwas. Moe.

naar boven

Links en Rechts

weerberichten IJsland
Road Conditions & Weather
Noorderlicht poolstreken
Noorderlicht Kp-index
woordenboek NL-ISL-EN
volg de Norröna



Kp-index
01234 56789

Dagverslagen

de maan, 7 dagen oud 00 Spic en spannend
01 We zijn Weg !
02 Autobahn
03 Norröna
04 Shetland
05 Farøer
06 Eindelijk op IJsland
07 Naar het Noorden
08 Noorderlicht !
09 Zwavelbad
10 Flugsafn Íslands
11 Op en Af
12 Fjordhopping
13 Tovenarij
14 Stuiteren
15 Op de Horn
16 Trollenland
17 Skuffukaka
18 Jökull !
19 Reykjavík-1
20 Reykjavík-2
21 Heetgebadderd
22 Geysir en Strokkur
23 Naar het Zuiden
24 Langs de kust
25 Jökull (2)
26 On The Rocks
27 Austurland
28 Ronde van IJsland
29 Farøer (2)
30 Zijne Jarigheid
31 Dobberdag
32 Jakkerdag

Sponsoren

 - Pauli appelperenmoes

 - Riet vruchtenkoekjes

 - Marian jam

 - Lea Coffyn koffie uit Nijmegen

 - Leonie chocolade van Johnny Doodle

 - Yvonne en Joost chocolade Ferrero Rocher

 - Heleen Jopen-bier

 - Erwin en Cynthia Brew2Cup: beste koffie van Arnhem e.o.


Koffieprijzen (ISK):

  koffie 450 (2e gratis)
  espresso 450 à 500
  cappuccino 550
  americano 500
  macchiato 500 à 550
  latte 580

ValutaDiesel

  1 € = 123,292 ISK194,9 ISK / L
  1 ISK = € 0,00811
  1 € = 7.43845 DK
  1 DK = € 0,13444

Wijsheden van gisteren

  Livið er ov stutt til vánaligt kaffi het leven is te kort voor slechte koffie (Farøer)
  Wim heeft een groter oplossend vermogen dan Moccona.

Norrönaza 16 SEP 2017

Hirtshals (DK) - Laatste etappe per Camper naar de boot, nog anderhalf uur te gaan. Om negen uur vertrekken we, na een heldere nacht met sterrenpracht en verkwikkende slaap. We hebben er weer goede zin in.

Onderweg stoppen we nog in Brønderslev, voor de laatste kleine bootschappen. Door een omrekenfoutje plunderen we vrijwel de gehele voorraad aan Deense Kronen uit de twee pin-automaten die Brønderslev nu niet meer rijk is. Dat wordt big spender time op de boot .

de Camper in de haven van Hirtshals

Tegen twaalven arriveren we in Hirtshals. De Camper wordt nog eenmaal volgetankt met diesel - aan cash geen gebrek. Dan op naar de haven. Daar ligt de M.S. Norröna al op ons te wachten: joekel van een boot. Eerst nog een laatste koffieronde aan de dijk, met zowaar de zitjes en het tafeltje uit eigen voorraad. En met ... zelfgebakken speculaas van Greet! Voldaan gaan we aan boord.

We krijgen cabine 7205 toegewezen. Jawel, op dek nummer zeven, van de acht. Vanuit het ruime raam hebben we een superbe uitzicht over alles wat aan bakboord langskomt. De boot zou om 15:00 uur vertrekken. Tot onze verbazing blijkt men Farøer-tijd te bedoelen, die gemakshalve tot scheepstijd wordt verheven. We mogen daarom een uur extra wachten op het zonnige buitendek. Bij weinig wind en 17 graden voorwaar geen straf; men hangt rond en geniet.

Met perfect weer vertrekt de boot de Skaggerak op, westwaarts. Als de avondschemer valt, varen we al langs de Noorse westkust naar het noorden. Pas later buigt de koers weer af naar het noordwesten, richting Shetland. Dan hebben we ons eerste avondmaal reeds verorberd, in 'The Diner'. Bedacht als aanvullende verwennerij bestellen we koffie aan de bar, naar later blijkt voor € 5,25 per kop. En nog vies ook... De live muziek (gitaar en zang) door een echte Farøerse artiest maakt veel goed. Pas tegen middernacht liggen we in de (stapel-)kooien.

Felicitaties voor Henk !

naar boven

Shetlandzo 17 SEP 2017

Lerwick (GB) - noordelijkste puntje van ShetlandOngetwijfeld hoogtepunt vandaag was de passage van de Shetland eilanden. Om 16:10 uur scheepstijd vaart de Norröna vlak langs de vuurtoren van Unst, het noordelijkste punt van de eilandengroep.

In de ochtend mochten we een filmvoorstelling bijwonen over de Farøer. Naar keuze in het Duits, Deens of Blandinavisk... Mooie plaatjes, dat wel. De werkelijkheid zien we morgenochtend ter plekke. Onderwijl genieten we van uitzicht en vooruitzicht.

De hele dag is de hemel wisselend doch vriendelijk bewolkt, en we zijn uitermate tevreden met dit weer. Het is helemaal droog, er is nauwelijks deining, minimale golfslag en weinig wind.

Simon, het hulpje van de gezagvoerder, waarschuwt de reizigers: bij de passage van de Shetland eilanden verlaten we de ondiepe Noordzee (120 m) en begeven we ons op de Atlantische Oceaan (1000+ m). Die overgang gaat soms gepaard met onrustiger gedrag van het schip. We merken er niets van. Zó door naar IJsland en iedereen is happy.


Het avondmaal brengt een verrassing: er is lekkere curry voor de veggies!

naar boven

Farøerma 18 SEP 2017

Tórshavn (FO) - De dag begint om 04:00 uur, althans voor Harry. Op tijd wakker om vanaf het Kate-Winslett-dek de aankomst mee te maken in Tórshavn, hoofdstad der Farøer. Een belevenis. Om 5 uur weer naar de kooi om op te warmen, brrr.

Tórshavn

Na het ontbijt verkennen we Tórshavn te voet. Vlak bij de kleine haven staan de oudste huizen van het eiland, met grasdaken bedekt en veelal nog bewoond of in gebruik door diverse ministeries. Na deze eerste wandeling strijken we neer in het 'Kaffi Husið' aan de haven: heerlijke koffie in sfeervolle omgeving.

TórshavnDe tweede wandeling ontsluit het stadscentrum: houten en golfplaten huizen, van prachtig in de verf tot aftands, winkels en verbazingwekkend druk verkeer. We brengen nog een bezoek aan de kleine vuurtoren boven de haven; dan wordt het tijd om de Norröna weer op te zoeken. Om 14 uur gaan de trossen los.

De boot volgt eerst de kust naar het noorden, maar vaart later door een fjordachtige kloof tussen de eilanden door: geweldige tocht.

Tegen 16 uur verlaten we de Farøer en kiest de Norröna weer het ruime sop, nu eindelijk naar IJsland toe. En dan, al in de avondschemer het grote moment: we zien de spuitfonteinen van twee walvissen!

we verlaten de Farøer

naar boven
de Farøer eilanden

Eindelijk op IJslanddi 19 SEP 2017

Möðrudalur - Rond 7 uur varen we IJsland binnen, door een diepe fjord, naar Seyðisfjörður. We snuiven de eerste IJslandse lucht op, onder een grijs wolkendek. Toch is het met 12 °C en weinig wind heel aangenaam weer.

aankomst op IJsland

In Seyðisfjörður moet het besef nog doordringen: we zijn in -of op- IJsland ! Na wat onwennig gedrentel tappen we flink wat Kronen en doen boodschappen voor de komende dagen. Dan vertrekken we over de pas naar Egilstaðir, een prachtige tocht met mooie vergezichten.

In Egilstaðir pakken we de Hringvegur op, de 'A1' van IJsland, een gewone tweebaanse geasfalteerde weg die rondom het eiland loopt, 1340 km lang. Het is niet druk. En dan, na 60 km durven we de eerste grindweg aan, de 901. Het landschap is adembenemend. We rijden 35 km lang door een decor dat van een andere planeet lijkt te komen. Wijds, ruw, eindeloos, onbeschrijfelijk.

op de maan...

Uiteindelijk strijken we neer in een breed rivierdal, bij de minuscule nederzetting Möðrudalur: drie huizen, een kerkje, de camping annex café annex benzinepomp. We moeten veel laten bezinken. Dat lukt o.a. middels het bekijken van de eerste aflevering van de IJslandse detectiveserie 'Trapped'. Sfeervol bloedvergieten...

naar boven
van Seyðisfjörður naar Möðrudalur

Naar het Noordenwo 20 SEP 2017

Húsavik - Een koude dag met nogal wat regen... We gaan weer op reis, terug naar de Hringvegur. Na 60 km passeren we een gebied met stomende zwavelplassen, Hverir; dit natuurschoon staat voor overmorgen op het programma. Via Reykjahlið aan het Mývatn rijden we noordwaarts, over de deels onverharde weg 87 naar de havenplaats Húsavik.

daar in dat kleine cafe ...De haven van Húsavik is uitvalsbasis voor whale watching, een hele business in de streek. Wij slaan die uitdaging over, wandelen door het plaatsje en concentreren ons tenslotte op een konditori, waar Greet trakteert op heerlijke kaffi met gebak.

We rijden verder, naar het noordelijkste punt van onze reis, bij het gehucht Máná. Tegen de avond parkeren we de Camper op een grasveld, na een vaag telefoontje met de eigenaar, die alles OK vindt. Na het avondeten nog even naar buiten, waar ons een onbeschrijfelijk heldere sterrenhemel wacht. De melkweg lijkt wel een uitgerekte wolk. De prijs voor dit hemelse cadeau wordt onze eerste nacht met vorst...

naar boven
van Möðrudalur naar Framnes

Noorderlicht !do 21 SEP 2017

Hljóðaklettar - Rustig ontbeten, de eigenaar van het terrein komt nog steeds niet langs. Uiteindelijk vertrekken we zonder hem gezien te hebben. En dus ook zonder hem te kunnen betalen...

We gaan weg uit Framnes met prachtig zonnig weer: hoe zo, veel regen in IJsland? Wij maken het (nog) niet vaak mee. Op weg naar Hljóðaklettar, waar we gaan wandelen, 'sukkelt' de Camper op de steile weg naar beneden; met ingehouden adem bereiken we de bodem van een krater. We staan in een prachtig, bosachtig gebied met vulkanische rotsformaties in hele mooie vormen.

in de krater

basaltrotsenWim en Greet gaan samen wandelen om Ynze te kunnen gedenken. Ze komen uit bij een brede kloof; beneden loopt de rivier met grijsachtig water dat zich enkele honderden meters verderop tussen de rotsen doorwringt. Dat de zon erop schijnt, maakt het nog mooier. Voor Ynze bouwen ze op een rots een torentje van stenen en proosten op zijn leven met een handvol bosbessen.

Rozemarijn en Harry wandelen intussen rond in de krater, en komen tegelijk met Greet en Wim, beladen met bosbessen terug bij de Camper.

Op de F-weg vanaf Hljóðaklettar naar het zuiden is de Camper niet toegelaten. We rijden dus terug naar het noorden, steken bij Ásbyrgi de rivier over en gaan de onverharde '864' op, richting Grimsstaðir.

De natuur heeft nog meer schitterends voor ons in petto. We komen twee uur later bij de Dettifoss: een waterval zo mooi, dat je er, figuurlijk, door overspoeld wordt. Over een hoogte van 45 m en met een duizelingwekkend volume stort 't water neer; de nevel van het opspattende water komt zelfs nog hoger dan de waterval zelf, en is al van verre te zien. Vanaf de oostkant kunnen we heel dicht bij de Dettifoss komen en hebben we een prachtige belichting. Het natuurgeweld is indrukwekkend en adembenemend mooi.

de waterval Dettifoss

In het warme licht van de late namiddag rijden we over een lange weg vol kuilen naar de kleine camping van Grimsstaðir.

Aan het begin van de avond komt Wim van buiten met de opmerking "ik geloof dat ik weer naar huis kan". Dat is het teken dat het NOORDERLICHT te zien is ! Eenmaal buiten beweegt een spookachtige, bijna doorzichtige, groenige sluier door de lucht. We kunnen ons goed voorstellen dat hier vroeger van alles over geesten bij bedacht werd. We staan vol verwondering te kijken naar dit schitterende fenomeen.

We hadden nooit verwacht om al op de derde dag hèt licht te zien. Wat blijft er nog te wensen over ? Misschien kunnen we bij een hogere Kp-index (nu slechts 2!) nog meer licht en/of kleuren verwachten ? Hoe dan ook: nu willen we meer !

Reinilde: van harte !
naar boven
van Framnes naar Grimstaðir

Zwavelbadvr 22 SEP 2017

Skútustaðir - Vroeg vertrek van de onvergetelijke campeerplek Grimsstaðir. Na enkele kilometers gebuts en gestuiter bereiken we de Hringvegur; die volgen we over het traject van eergisteren tot de zwavelbronnen bij Hverir.

de aarde stoomtOveral stoomt en sputtert het uit de ondergrond. De bodem is in vreemde kleuren belegd met allerhande minerale zwavelverbindingen. Tussen de diverse uitlaten der hel hangt een onbeschrijfelijke cocktail van halitose luchten. Slechts zij die gezegend zijn met een verminderd reukvermogen houden het hier vijf minuten vol. Wel wonderschoon om te zien.

We vervolgen de reis met het vogelmeer Mývatn. De oostelijke route voert langs grillige en woeste rotspartijen, begroeid met kreupele berkjes en een veelkleurige ondergroei van (korst)mossen. Als er èrgens trollen zijn, dan moet het hier wezen.

Halverwege de rondrit stoppen we in Skútustaðir. En nemen de tijd voor een mooie wandeling langs kraters die hier ooit door stoomexplosies zijn gevormd. Veel vogels op het meer. Het waait hard vandaag.

Later brengen we een bezoek aan de Goðafoss, een brede en 12 m hoge waterval. Het smeltwater van de Vatnajökull stroomt hierlangs naar de noordelijke zeekust. Alweer een hoogtepunt.

de waterfall Gudafoss

Uiteindelijk belandt het ETN op een sportcomplex annex camping in Hrafnagil, even ten zuiden van Akureyri. Vrijdagavond: douchebeurt voor iedereen. Naast ons in de lijsterbessen smullen de koperwieken; wij doen het met couscous, courgette, ui, wortel en dikke bonen in tomatensaus.

naar boven
van Grimsstaðir naar Hrafnagil

Flugsafn Íslandsza 23 SEP 2017

Akureyri - De wind is weg, de dag begint met regen. We nemen de tijd om wakker te worden. Pas tegen elven rijden we naar de grote stad. In groepjes en individueel verkennen we de attracties van Akureyri (winkels en cafés). Na een lekker bakkie in Kaffihús Laug gaat het richting vliegveld; Rozemarijn loopt de volle 4 km per pedes.

cockpit Fokker F27Wim en Harry brengen een bezoek aan het IJslands Luchtvaartmuseum, gelegen naast het vliegveld. Er staat een mooie collectie vliegtuigen: zwevers, één- en tweemotor machines, een helikopter en de cockpit van een jet. Pronkstuk echter is de turboprop: een Fokker F27 Friendship staat midden in de hal. Zij deed jarenlang dienst als verkennings- en reddingsvliegtuig voor de IJslandse kustwacht. In de cabine is nog veel van de originele uitrusting te vinden.
Een leuk aspect van het museum realiseren we ons pas achteraf: het is hier compleet niet interaktief! We vertrekken tevreden, niet zonder bijdrage in het gastenboek.

Na wat boodschappen en inname van 10 L diesel verlaten we rond vijven Akureyri. Via de Hringvegur over een desolate pas bereiken we het brede dal dat uitmondt in de Skagafjörður. Bij het invallen der schemering besluiten we door te rijden naar het dorpje Hólar, in een mooi zijdal aan de voet van met gletsjers bedekte bergen. Een stoet IJslandse paarden begeleidt onze aankomst. Buiten het dorp ligt de camping, niet meer dan een WC-/wasblok met grasveldje, maar wel: in een bos ! Waarschijnlijk de enige plek in de wijde omtrek waar je het (eventuele) noorderlicht niet kunt zien... wel gratis overnachting.

Een heerlijke omelette en deel vier van 'Trapped' besluiten de dag.

naar boven
van Hrafnagil naar Hólar

Op en Afzo 24 SEP 2017

Hólar - De zondagochtend begint met ongekend zacht en zonnig weer. Windstil in het bos. We besluiten tot een wandeling naar de 'huisberg' van Hólar. Eerst door gemengd naaldbos, daarna over open terrein klimmen we gestaag, steeds steiler. Rotsblokken en nog steeds: veel bosbessen, aan dieprood gekleurde struiken.

de paden op

Halverwege de klim steekt een vlagerige wind op, later gevolgd door regen en zelfs wat hagel. Het mooie nieuws: een regenboog. Terug in de Camper warmen en drogen we op met koffie. Rond drieën vertrekken we.

Via de havenplaats en baai van Sauðárkrókur rijden we over een gatenkaasweg langs de Skagafjörður noordwaarts. Veel schapen en paarden zomen het pad. Na 19 km houdt de weg op en stoppen we op de camping annex etc... Bijzonder hier: naast Grettis Café in Reykir (3 huizen) ligt de befaamde hot pool Grettislaug. We parkeren de Camper naast een grasbedekt vakantiehuisje, en dat met goede reden: de wind is bij vlagen stormachtig; de Camper schudt stevig heen en weer.

loslatende schuimkoppen

Het vermoeden van een noorderlicht wordt door halfslachtige bewolking onderuit gehaald. Dus trekken we ons terug met de episoden 5 en 6 van onze IJslandse detective met held Andri. Twee lijken verder gaan we lekker slapen.

naar boven
van Hólar naar Reykir

Fjordhoppingma 25 SEP 2017

Blönduós - wollegrasDe wind is niet gaan liggen over nacht, maar wel gaan zitten. Alles zit nog vast aan ons en de Camper. Rond elven vertrekken we uit Grettislaug, weer 19 km terug over het hobbelpad naar Sauðárkrókur. Daar verlaten we de Skagafjörður. Via de 744 rijden we over een prachtige pas met kleurrijke hellingen en drassig beekland vol wollegras. Uitstappen voor één van de vele fotomomenten.

scharrelen in het wollegras

De lange afdaling brengt ons naar de Húnafjörður en het plaatsje Blönduós. Op zoek naar boodschappen en diesel (189,9 ISK/L) komen we liefst drie keer langs het Lögreglan kantor: politie. Men laat ons met rust.

Nu weer eens over de Hringvegur 'hoppen' we eerst naar de kleinere Miðfjörður en dan de diepe Hrútafjörður. Vanaf de zuidelijkste punt rijden we langs de andere oever weer noordwaarts. Borðeyri blijkt een gehucht met tien huizen, waaronder een heuse garage, een guesthouse en de camping. Met stroomaansluiting!

Er komen pannenkoeken op tafel, we gooien stenen voor (niet naar) de speelse campinghond, en zien/vermoeden een slap aftreksel van het noorderlicht. Maar toch.

naar boven
van Reykir naar Borðeyri

Tovenarijdi 26 SEP 2017

Hólmavík - Vanaf de camping in Borðeyri vertrekken we noordwaarts, over de '68'. Afwisselend asfalt en grindweg. Over het laatste type kun je boeken schrijven. Of meteen de remedie geven: geduld...

HólmavíkVele kilometers later, langs mooie fjorden met prachtige vergezichten, bereiken we de 'havenmetropool' Hólmavík. Behalve boten en vliegtuigen landen hier ook heksen en tovenaars, althans... De plaats herbergt zowaar een Museum of Sorcery and Witchcraft. Terwijl de helft van het ETN-team zich in het lokale verleden verdiept, aanschouwt de andere helft de lokale horeca. Altijd weer een belevenis. Men zit zelfs (even) op het terras: eind september, IJsland !


Twee uur na aankomst verlaten we Hólmavík weer, afgetankt en bevoorraad, zuidwaards. Via de '61' gaat het over een prachtige pas, somber en dreigend. We steken de lange dijk van de Gilsfjörður over, rijden langs het geyserplaatsje Laugar en strijken neer voor de nacht in Búðardalur. Alle faciliteiten bij elkaar, in een dorp van 3xnix: pomp, supermarkt, camping met hete douche en walstroom. Alles binnen 50 m.

aan de Króksfjörður

Na alweer een overheerlijke omelette overleven we de laatste twee episodes van 'Trapped'. Geen raadsels meer over. Toch maar de wekker zetten op 5 uur: er is een Kp-index van 6 beloofd ! Op dit moment regent het...

naar boven
van Borðeyri naar Búðardalur

Stuiterenwo 27 SEP 2017

Stykkishólmur -de Skrauma-kloof Na een regenachtige nacht plannen we allevier een welverdiende ochtenddouche op camping Búðardalur. Zoals overal ruikt het warme water behoorlijk naar zwavel; schijnt haargroei -en de zijne- te bevorderen. Verrassing: het douchewater loopt niet weg; we drogen ons af met de voeten tot de enkels onder water.

Er ligt 70 km onverharde weg op ons te wachten, langs de noordkust van Vesturland. Al snel komen we over de '54' bij de Skrauma-kloof. Het eerste fotomoment van de dag; er zullen nog diverse volgen.


Kloven, baaien, zwarte bergen, kleurige hellingen, grijsblauwe zee, opvallend veel paarden. We pauzeren op een heuveltop, wanen ons in een natuurmuseum.

Álftafjörður

Ruim drie uur na vertrek van de camping bereiken we Stykkishólmur. In het sfeervolle café aan de haven drinken we kaffi, na een wandeling door het plaatsje. Mooi hier. Alvorens naar een camping vlakbij te vertrekken, wordt de bandenspanning gemeten. In tegenstelling tot de teamleden blijken de banden aardig verslapt.

Op de camping ziet de beheerder ons voor twee personen aan. Overmatig drankgebruik? Bovendien gaat het hoofdrekenen hem moeizaam af; voor slechts 2000 ISK (€ 16) zijn we klaar. Wim maakt rijst met champignonragout, Greet snijdt fruit voor het dessert. We hebben het niet slecht met elkaar.

Dan ontvangen we het nieuws van het overlijden van onze geliefde oom George. Het komt hard aan hier, zo ver weg van Enschede. We zijn er stil en verdrietig van.

Hardnekkige bewolking doet een unieke Kp-7 volledig teniet, al blijft Harry buiten posten tot 02:00 uur. Tijd om te mijmeren.

naar boven
van Búðardalur naar Stykkishólmur

Op de Horndo 28 SEP 2017

Selvallavatn - onder de watervalWe beginnen de grijze maar droge dag met een voetmatige opwarmklim: WR&H bedwingen het bergje achter de camping, terwijl Greet de reisverslagen keurt. Een half uur later vertrekken we, over de '58', de '54' en de '56'.

Amper 10 km onderweg strijken we op de parkeerplaats neer bij het Selvallavatn, een meertje in de heuvels. Van hieruit beginnen we aan een stevige wandeling. Eerst steken we op een wel zeer originele manier de ruige bergbeek Fossá over: we lopen onder de ruisende waterval door ! Na een afdaling door bosbessen en kraalheide springen we de volgende beek over, de één nòg sierlijker dan de ander.

Verderop volgt langs de beek een spectaculaire klim, tussen tufsteenrotsen door, naar een hooggelegen kraterachtige dalbodem. De grilligheid van de rotsformaties is haast niet te beschrijven. Het is hier stil, afgelegen, chaotisch, ruw, oertijd, buitenaards. Tussen de rotswanden door een geweldig uitzicht op het Selvallavatn. Dat weerspiegelt een inmiddels blauwe hemel, omzoomd door gelig grasland. Goeie keuze.

klim naar de Horn

Wim en Harry klimmen nog verder, tot de top van de Horn, waar de wind om de kale, woeste en scherpstenige rotsen giert. Het uitzicht is overweldigend.

Even over vieren zijn we terug bij de Camper, drinken iets warms en besluiten om de komende nacht hier door te brengen, op het afgelegen parkeerterrein. Rond zevenen beleven we een mooi oranjeroze zonsondergang, terwijl de halfvolle maan boven de bergpas verschijnt.

Het is nu vrijwel helemaal helder, en het koelt sterk af. Vorst op komst? We hebben goede hoop op noorderlicht.

naar boven
van Stykkishólmur naar de Hornkrater

Trollenlandvr 29 SEP 2017

Arnarstapi - De nacht op het perfect gelegen parkeerterrein verloopt qua noorderlicht bevredigend doch verder enigzins onrustig. Auto's en campers komen en vertrekken, er klingt wat ongevraagde muziek alsmede getoeter. We hebben vijfduizend kronen bespaard (€ 40), dus niemand klaagt.

Om halftien steken we de pas over. Bij Vegamót stromen de dames naar een café annex WC. Opgefrist gaat de reis westwaarts. Even verder zien we de besneeuwde top van de Snæfellsjökull boven zijn eigen wolkendak uitstijgen: eeuwig ijs aan het einde van het schiereiland Vesturland.

In het toeristisch angehauchte Arnarstapi (Fish&Chips op terras) parkeren we de Camper. Volgt een hele mooie wandeling. Eerst langs de kust naar een kleine haven, met ruwe basaltzuilen en poorten, gebeeldhouwd door de zee.

basaltboog als een beeld...

Daarna lopen we in de andere richting, zuidwestelijk, weer langs de kust, met grillige stenen beelden in zee.

We klauteren op en neer tot in de buurt van het dorpje Hellnar. Daar krijgen we zelfs honderd meter houten vlonderpad voor de voeten.

Langs het pad zijn indrukwekkend woest de immense lavahellingen: zwarte rotsblokken omspoeld en overgroeid door grijsgroene korstmossen, naast geelgroene tot roestrode bessenstruikjes. Land voor dolende trollen.

lavahelling

In Hellnar (9 bewoners) beleven we reeds in het eerste gebouw een culinair hoogtepunt van de dag. Het vissershuisje aan de haven is tot café verbouwd. De druk met wandelaars bezette kamer biedt ons koffie en gebak cq vissoep, in vriendelijke sfeer. Het koffieservies maakt herinneringen los aan onze Oom George; morgen nemen familie en vrienden afscheid van hem, in het voor ons zo verre Enschede.

Dat we langs dezelfde route teruglopen, ervaart niemand als een straf; we zien weer nieuwe dingen. En blijven ons verwonderen: ter linkerhand de omwolkte gletsjer, om ons heen de machtige lavavelden, rechts de grillige basaltrotsen in de eindeloos grijsblauwe zee. Trollenland. Het waait hard.

Bij het stenen beeld van trol Bálður verlaten we Arnarstapi. Altijd binnen bereik van de kust ronden we met de Camper de gletsjerberg Snæfell. Het meest westelijke punt van onze reis.

In Ólafsvík tappen we geld, doen we wat boodschappen en installeren ons op de camping. Douche, warm eten, walstroom: niks meer aan doen.

naar boven
van de Hornkrater naar Ólafsvík

Skuffukakaza 30 SEP 2017

de KirkjufellBrúarfoss - Vandaag verruilen we de zee voor het diepe binnenland. Vanuit Ólafsvík stoppen we nog even in Grundafjörðdur om iets lekkers bij de bakafdeling te halen, voor de middagpauze. En natuurlijk bij de machtige Kirkjufell: een eiland/berg vlak bij de kust. Vooral direkt onder de top zijn de afwisselende lagen sediment en lava goed te zien. Volgens de info-tafel een schoolvoorbeeld.

De middagpauze houden we bij de Brúarfoss, een mooie waterval in een kloof door het verder vrij vlakke land. We maken koffie en eten de Skuffukaka van Rozemarijn, met de gedachten bij de dierbaren in Twente.

de Brúarfoss

beware of the sheepLater naderen we de stad Borgarnes tot op één kilometer, maar bezoeken slechts de pomp. Gauw weer (op) weg.

Na enkele km over de Hringvegur slaan we bij Varmaland af, eerst over de '50' en later de onverharde '523'. Schapenland. Met een geitenboerderij tussendoor. Greet en Rozemarijn grijpen hun kans om een van de vrolijkste verkeersborden des lands vast te leggen. Die zijn er trouwens niet zonder reden. Hoewel je overal kans hebt om in het eindeloze land hekken langs de weg tegen te komen, trekken de kuddedieren zich weinig aan van draad op paaltjes; zij grazen net zo lief in de berm.

Langs de welgevulde rivier Hvítá klimmen we gestaag hoger. Het woord(einde) 'á' -spreek uit als 'oh'- staat voor rivier of beek. En daar zijn er eindeloos veel van te vinden in dit land... De Hvítá betrekt haar water uit de ijsmassa's van de Eiríksjökull en de Langjökull. U raadt het al: jökull betekent gletsjer.

camping Húsafell

Uiteindelijk belanden we op de camping in Húsafell, het laatste plaatsje vóór de grote jökulls. We beleven onverwacht een prachtige zonsondergang. En spelen -na een voudig doch smakelijk etensmaal- voor het eerst het spannende bordspel 'Noorderlicht:Ronde van IJsland'. Roosje en Harry eindigen zonder IJslandse paarden ex equo. En of de pret niet op kan: we beleven daarna ook buiten het mooiste NOORDERLICHT tot nu toe, versie 2.0. Onderhand beseffen we dat voorspellingen weinig waard zijn; wakker en scherp blijven deste meer. Noorderlicht moet je doen!

naar boven
van Ólafsvík naar Húsafell

Jökull !zo 01 OKT 2017

þingvellir - In Húsafell worden we wakker onder strakblauwe lucht. Een lokaal gezegde luidt: 'als het weer in IJsland U niet bevalt, wacht dan 5 minuten'. Wij houden het de hele dag droog, met veel zon.

Bij het ontbijt gaat het laatste pak koffie open, een cadeautje van Lea. Heerlijk. Gesterkt beginnen we aan misschien wel de avontuurlijkste etappe van de reis. De weg is onverhard over 40 km en voert ons tussen drie gletsjers door: de Eiríksjökull, de Ok en de Langjökull. De wijdsheid en het zicht zijn eindeloos.

de 550 door het gletsjerland

In het begin is de weg vlak, overzichtelijk en goed berijdbaar. Halverwege klimmen we door bochtig terrein met veel kuilen, keien en soms brede plassen. Vele kilometers lang chauffeert Rozemarijn haar rally-diploma bij elkaar. Op het hoogste punt van de dag (en de reis) pauzeren we, in een landschap dat je eerder op Mars zou verwachten.

ijstongen van de Langjökull

niet alleen in de kloofTijdens de hele doortocht komen we vier of vijf auto's tegen, en zeker geen camper... Uren later zijn we heelhuids terug in het lagere land, met kleurrijke struikjes.

En dan bereiken we þingvellir, de voormalige vergaderplek der oude Vikingen. Busladingen touristen aanschouwen samen met ons het natuurschoon: basaltkloven, watervallen, het pittoreske kerkje, de 'Japanse tuin'. Er heerst een zondagmiddag-stemming.

beeeehhWe besluiten al gauw om even verderop de camping te bezoeken, daar verwelkomd door wat lokale fauna.

Er heerst een prima sfeertje en -nadat de bussen de streek zijn ontvlucht- het is er bekoorlijk rustig. Waarschijnlijk ook omdat de camping per vandaag gesloten is. Gelukkig werkt alles nog.

We hebben er wederom helemaal niet meer op gerekend, ook omdat het tijdens de wandeling naar het tandenpoets-washok nog miezerde; maar dan was het er opeens: een nog weer mooiere versie NOORDERLICHT, prachtig en fel. Na langdurig experimenteren lukt het Wim zelfs om er een toonbare foto van te maken:

whow !

naar boven
van Húsafell naar þingvellir

Reykjavík-1ma 02 OKT 2017

Reykjavík - En dan op naar de grote stad! Na een goede nachtrust en met de hoofden nog vol noorderlicht vertrekt het team naar Reykjavík. Al na 40 km bereiken we de 'randstad' Mosfellsbær. Het verkeer wordt druk, er zijn vierbaanse wegen, supermarkten op industriegebieden. Vrij eenvoudig vinden we de grote camping, vlakbij het stadion. Het is er een sm*&@#$%e bende.

herenkoor

Greet en Wim gaan per fiets naar het stadcentrum; de rest loopt in drie kwartier ernaar toe. Het is ondoenlijk om een samenvatting te geven van de hoofdstad. We noemen enkele punten: VVV, stadswandeling, kerken, stoere gewichtheffers, een herenkoor, hollende filmcrews, het kerkhof. Misschien helpt een lijstje met lekkere, verrassende, gemoedelijke, bezienswaardige rustpunten:

  • café Stofan
  • café Laundromat
  • bakkeri Brauð og Co
  • Te & Kaffi
  • café Mokka
  • Reykjavík Roasters
  • café Babalú
de onbekende bureaucraat

Doodmoe -en met enige tegenzin- vertrekken we ver na zonsondergang naar de camping. Morgen meer.

naar boven
van þingvellir naar Reykjavík

Reykjavík-2di 03 OKT 2017

Reykjavík - Om nòg meer van de hoofdstad te ontdekken, splitst het team in tweeën. De Polderhelft bezoekt o.a. het Maritiem Museum en het Nationaal Museum. Arnhem-Zuid verkent diverse wijken en scoort plaatjes van details. De 100-jarige haven en het muziekgebouw Harpa slaat niemand over.

de grote kerk bij ons zijn het de duiven... huizen in Grettisgata

Toch nog wat toppers van Reykjavík. De haven met walvisschepen. Een film over geysirs en vulkanisme in het Vulcanohouse. De 'Ampelmännchen' zijn hier smilies. En er wordt veel gebouwd...

Gegeten wordt in de stad en de Camper. Niks mis met de grote stad, maar morgen verlaten we deze metropool. Oh ja: Poolse winkel gespot.

naar boven
het centrum van Reykjavík

Heetgebadderdwo 04 OKT 2017

Hengill - Na lozing van al het overbodige verlaten we Reykjavík. Niet ontevreden. Over de Hringvegur bereiken we Hveragerði, waar diverse Intratuinen gehuisvest zijn: in kassen wordt hier van alles geteeld, waarvan veel ter plekke verkocht aan de toeristen. De warmte voor de kassen komt natuurlijk uit de grond: de ruime omgeving van Hengill en Hveragerði is rijk aan geothermische bronnen.

mineralen en wierenWe maken een pittige wandeling, klimmen langs een warme bergbeek naar een hoger en smaller deel van de vallei. Komen langs hevig stomende bronnen, pruttelende modderplassen en kleurrijke zwavelpoelen. Overal staan waarschuwende bordjes met '100 °C'.

Het waait weer eens hevig, zeker windkracht 7. Zelfs dat helpt soms amper om de zwavellucht dragelijk te verdunnen. Wel worden we af en toe haast van de bruggetjes over de beek geblazen.

Boven aangekomen liggen tientallen bont doch schaars geklede uitheemsen in de beekpoelen te badderen. Het waterminnende deel van het ETN-team voegt zich daar soepel tussen; de rest zoekt naar drogere tijdsbestedingen.

de Polder baddert

De afdaling verloopt met rugwind voorspoedig. We verlaten de inmiddels afgeladen parkeerplaats, rijden nog zo'n 10 km over de Hringvegur en nemen de '35' naar het noordoosten. In het plaatsje Reykholt verbazen we ons over een groot en vol winterterrein voor campers en caravans, over de aanwezigheid van een Ethiopisch eethuisje, en over de aanbouw van...boerenkool! Banaal doch handig: we tappen er gratis 90 L water, innemend als we zijn

Het is niet meer ver naar het dorpje Geysir; wie kent het niet. Morgen bekijken we het beter. Nu eerst naar de camping. Ligt mooi; we staan tussen boompjes met onvermijdelijke koperwieken. Wim spot een winterkoninkje. Dierendag. En na het heerlijke etensmaal trakteert hij zelfs op rabarbaratarta!

Daarna staat de IJslandse film 'Of Horses And Men' op ons programma: aanrader. Hoewel je er niet echt vrolijk van wordt. Toch ook humor. En heel mooie beelden.

Vóór het slapengaan nog even naar buiten, stoom afblazen. Net als de buren doen, honderd meter verderop, hier alvast te horen. En er is nòg meer te zien: heel mooi NOORDERLICHT ! En weer wordt het later dan voorzien...

naar boven
van Reykjavík naar Geysir

Geysir en Strokkurdo 05 OKT 2017

Geysir - de spuitende StrokkurNachtvorst. En niet zo'n beetje ook. In de Camper ontwaken we bij 4 °C. Buiten alles wit van de rijp. In ploegendienst ontbijten we en verkennen het naastgelegen geysirgebied. De eerste bussen met geothermisch belangstellenden zijn al uitgeladen. Het is inmiddels een vertrouwd fenomeen: staat er een rood sterretje op de landkaart dan stroomt het volk toe: selfy time !

Het terrein met hete bronnen is zo groot als een voetbalveld. Op duidelijk begrensde paden wandel je veilig tussen de borrelende poelen in de geurige dampen. Tot opeens: hij spuit ! Met gesis en geraas wordt het superhete water (127 °C) in een fontein omhoog geblazen. Op het terrein blijken twee van deze spuiters actief: Geysir en Strokkur.


overal kookt en dampt de aarde

Op slechts 10 km ligt de volgende attractie op ons te wachten: de machtige waterval Gullfoss (gull=gouden, foss=waterval). Geweldige hoeveelheden water donderen over tientallen meters omlaag. Het kale landschap eromheen versterkt de uitstraling van dit massieve natuurgeweld. Je blijft zuchten.

de machtige Gullfoss

We rijden verder, naar het zuiden, over de -aanvankelijk onverharde- weg '30'. Wat meteen opvalt: het is hier ongelofelijk stil. Hier komen geen bussen noch dagjes-mensen. Ergens langs de weg pauzeren we om wat te eten; rust alom. In Stórinúpur doen we wat boodschappen. Vanaf hier gaat het verder langs de rivier þjórsá omhoog, het brede dal in. Aan de overkant duikt af en toe de ijsbedekte kegel van de berg Hekla op; de echte top ligt verscholen in de wolken.

Op zoek naar een beoogde camping vinden we slechts een onduidelijke bewegwijzering. We besluiten om daar te camperen, kennelijk op een verzamelplek voor paarden, dichtbij de rustige weg '32'. Het blijkt een gouden greep, midden tussen de uitgebloeide lupines. We hebben geweldig uitzicht.

uitzicht vanaf onze campeerstek op de berg Hekla

Vanavond bekijken we de bekroonde film 'Rams', over twee IJslandse buren en schapenfokkers, broers bovendien die al 40 jaar niet meer met elkaar praten. Prima uitgangspunt voor drama en hele mooie plaatjes.

Tijdens de plaspauze galmt van buiten het inmiddels bekende 'N'-woord: NOORDERLICHT ! Deze keer ook nog eens compleet onverwacht. Zowel de volle maan als een Kp-index van nul (!) maakten zichbaarheid zeer onwaarschijnlijk. Leermoment.

Het wordt namelijk een geweldige aflevering: geelgroen met roze randjes, om elkaar heen dansende en spiraliserende gordijnen van licht, opgloeiend en uitdovend, wandelend langs de hemel. En het blijft verwonderlijk dat dit grootse schouwspel helemaal geluidloos plaatsvindt. Afgezien van onze 'oohs' en 'aahs' uiteraard. Feest. Galavoorstelling. Met dekens als baljurken om de benen heen. Rillingen.

naar boven
van Geysir tot Heklazicht

Naar het Zuidenvr 06 OKT 2017

Hella - Het weer slaat om. Het is grijsbewolkt en het waait hard. De vele vrijwel droge dagen worden opgevolgd door regen. Na intens overleg laten we de geplande lange reis annex wandeling in het hooggelegen Landmannalaugar zitten. Ook vanwege de onzekerheid: is het laatste stuk onverharde weg, de 'F208', wel voor de Camper toegankelijk? De kaart zegt van niet, het wandelboekje van wel.

50 tinten zwartgrijs
Nog 18 km rijden we verder het dal omhoog. Steeds meer lijkt de omgeving op een woestijn, het brede rivierdal met lage heuvels is bezaaid met zwartgrijs zand, met keien en rotsen. De inmiddels stevige regen maakt het geheel fascinerend troosteloos.

Ergens in deze rotsenij rijden we over een smalle kloof; onder ons kolkt de rivier. Dan zien we links de damwand die alle hoogspanningsleidingen in de streek verklaart: een waterkrachtcentrale. Er vlakbij staan de enige twee windmolens van IJsland te draaien. Waarschijnlijk for the look of it; IJsland produceert immers wereldwijd veruit de meeste energie per hoofd van de bevolking. Geen windmolens voor nodig.

Na de oversteek keren we om, rijden langs de andere kant van de rivier zuidwestwaarts, over de eerst nog onverharde '26'. Heel aarzelend wordt het wat droger en zien we de naastgelegen bergen terug.

bij de Skarðsfjall

een der vele watervallenHet dal wordt nog breder, de heuvels glooiender, het land grassiger en we zien steeds meer paarden en schapen.

Uiteindelijk stoten we op de 'A1', de Hringvegur. In Hella wordt getankt, brengen we een bezoek aan de supermarkt en drinken we koffie in een bakkeri og konditori. De bediening heeft blauw haar.

In de hal van het winkelcentrum hangt een groot beeldscherm met het regionale weerbericht; dat ziet er niet goed uit: meer regen en hele harde wind. Dat merken we al bij vertrek uit Hella: de Fiat deint en zwabbert. De vijfde versnelling is niet meer inzetbaar tegen de wind in.

Ruim een uur later ontwaren we al van verre de drukte bij een mooie en hoge waterval, de Gljúfurárfoss.

Uiteindelijk stranden we in stromende regen op de camping van Vík, het meest zuidelijke punt van onze reis. Na het avondmaal (quinoa met een lekker prutje) lezen, dommelen en schommelen de teamleden wat voor zich heen, alvorens vermoeid de sponde op te zoeken. Grootse plannen voor morgen, maar het weer...

naar boven
van Heklazicht naar Vík

Langs de kustza 07 OKT 2017

Vík - Zo wil je een weekend liever niet beginnen: het is diepgrijs, het waait flink en het motregent behoorlijk. Kwartiertje langer slapen, dan maar. En een extra uitgebreid ontbijt maakt veel goed. Ook staan we eindelijk op een camping die netjes wordt onderhouden; meestal scoren de overnachtingsplekken hoog op een schaal van zooiïgheid. Misschien omdat het seizoen hier voorbij is en die enkele koubestendige, watervaste, roestvrije diehard zichzelf maar moet zien te redden...

Ondanks het aanhoudende gemiezer trekt Wim al zijn regenkleren inclusief stoute schoenen aan. Hij maakt een lange wandeling naar de kust en beklimt het vogelklif. Een mooi uitzicht op het zwarte zandstrand diep onder hem wordt zijn beloning. Nat doch tevreden komt hij na twee uren weer tCamper.

zwart strand 200 m lager; lange Sluiterstijd Ook Rozemarijn verlaat de schuilhut op wielen en doet boodschappen in Vík. Brengt bovendien lekkere kringla mee: met karwij gekruide baksels in croissantvorm. Tijdens de koffie besluiten we om toch maar verder te rijden. MocconaMoment: geen koffie, geen oplossing.

de laatste lupine in bloeiTegen de regen en de wind in ploetert de Fiat naar het oosten. Al blijft het zicht aanvankelijk beperkt tot 200 m, het landschap wordt er wonderwel door versterkt.

Over zeker 10 km zien we rechts en links alleen maar uitgebloeide lupines langs de weg. Welk een blauwpaarse bloemenzee moet het hier zijn in de zomer!

We passeren een aantal, honderden meters brede beddingen van meanderende rivieren, uitgestrekte vlaktes van zwart grind. Dan zijn er weer eindeloze lavavelden met alleen maar scherphoekige of juist aaibaar ronde rotsblokken, vrijwel helemaal begroeid met bleekgroene korstmossen.

Langzaamaan wordt het zicht beter. Daarmee neemt het aantal watervallen langs de weg zienderogen toe. Maar ook onderweg naar hun 'stortplaats' zijn de beken en rivieren vaak sprankelend mooi:

onderweg naar de waterval

De bergen aan de zuidelijke kust tonen zich vaak in sombere kleuren; ooit gestolde lagen lava afgewisseld met donkere sedimenten. De oudste, onderste lagen zijn al bedekt met hellingen van erosiekeien, grind en zand. Hier trachten (korst)mossen en grassprietjes moeizaam houvast te vinden. Op de dalbodems vermalen en verdelen rivieren en stroompjes het omlaag gerolde gesteente over grote oppervlaktes.

gelaagde bergen, erosiehellingen en riviervlaktes

En dan opeens, ter hoogte van (schrikt u niet) Kirkjubæjarklaustur, verschijnt de eerste uitloper van IJslands reuzegletsjer Vatnajökull in beeld. Steeds dichter naderen we de gletsjertongen, die soms grijszwart dooraderd zijn met zand, soms hagelwit glinsteren in de zon, en zelfs donkerblauw oud ijs bevatn.

de Skeiðarárjökull komt omlaag tot zeeniveau

Al tegen schemertijd besluiten we deze dag tussen de uitlopers Skaftafells- en Skeiðarár-jökull, op de camping van een groot bezoekerscentrum. Het weer is al zover opgeknapt dat we hier morgen een wandeling kunnen maken. Voorlopig gaan we FF indrukken verwerken, dus relaxen...

naar boven
van Vík naar Skaftafell

Jökull (2)zo 08 OKT 2017

Skaftafell - De plannen voor onze zondagse wandeling dreigen even de mist in te gaan. Of het gemiezer. Omdat de hemel boven de verre zee wat lichter lijkt, gaan we in regenkleding toch maar op stap.

Na de eerste oversteek van de gletsjerrivier volgt de watervaste helft van het team deze stroom opwaarts; de hydrofobe afdeling gaat de grote morenenvlakte op: liefst 4 km door een stenige woestenij, met aanvankelijk de overkant in nevelen gehuld. Liever niet verdwalen hier:

morenenvlakte

Pas tegen het einde van de tocht over de steenvlakte trekt de grijsheid wat op; beboste heuvels komen in zicht, ter weerszijde van een kloof met de onvermijdelijke waterval. De daaruit voortvloeiende beek vormt een onverwacht obstakel; blootsvoets steken de dappere Arnhemmers de ijskoude gletsjerstroom over. Niet bevroedend dat men hen vanaf een hooggelegen helling met geavanceerde optiek bespiedt.

aan de overkant

glimp van de MorsargletsjerEr volgt een heuze boswandeling: over enkele honderden meters staan voor IJslandse begrippen hoge bomen dicht bij elkaar. Het pad slingert er welhaast uitheems liefelijk doorheen.

Her en der kan men een eerste blik werpen op de Morsargletsjer. En het wordt steeds zonniger.


Aan het einde van het bos steekt men nogmaals de morenenvlakte over en bereikt na 2 km de voet van een lange heuvelrug die tussen twee gletsjertongen ligt. Er volgt een pittige klim naar de kam. Maar dan heb je ook wat: op sommige stukken zie je vanuit het met goudgele struiken begroeide weggetje beide gletsjers liggen, helderwit in het zonlicht.

de Morsarjökull

Op de camping worden de teams herenigd; men deelt ervaringen, wisselt anekdotes uit. En doet dit gezeten naast de Camper, in de uit NL meegezeulde buitenstoeltjes, beschenen door de warme avondzon. Op IJsland, op 8 oktober.

Ons bordspel Norðurljós komt weer op tafel; gedobbel, de klok, de maanstand, de Kp-index, een dosis geluk en de blunderende tegenstander leijden tot een glorieuze overwinning. Deze keer voor Wim: hulde!

Jammer genoeg trekt de hemel helemaal dicht; geen noorderlicht deze keer. Toch trekt het ETN-team de eensluidende conclusie: het was weer een geweldige dag !

naar boven
wandelingen tussen de gletsjers

On The Rocksma 09 OKT 2017

Höfn - Na twee nachten op camping Skaftafell tekken we verder, langs de kust, tegen de IJslandse klok in. Er is ook weinig keuze: de schaarse zijwegen leiden òf naar een gehucht dichtbij zee, òf enkele kilometers doodlopend richting één van de jökulls. De vorige echte afslag -de F208 naar Landmannalaugur- ligt al 116 km achter ons; de volgende komt over 257 km, naar Egilstaðir. Hringvegur ruling.

Na een half uur rijden komt de Ringweg heel dicht bij de Kviárjökull. De strook land tussen deze gletsjer en de zee is hier amper twee km breed. We lopen de heuvel op die tussen de Hringvegur en de gletsjer ligt, en dan opeens ...

de gletsjer Kviárjökull dicht bij zee

Adembenemend mooi, dat massieve ijs zo dichtbij, omgeven door wat ochtendmist. Een vlucht ganzen trekt gakkend langs; de enige dissonant in de verder volmaakte stilte.

De aankomst van een vlucht uitheemse toeristen, begeleidt door een stevige regenbui, doet ons op de vlucht slaan. Op het parkeerterrein staat naast ons een stel in de stromende regen eieren te bakken op een picknicktafel; hun auto puilt uit van de natte kleren. Ook wij waren ooit jong.

Na dit onverwachte uitzicht op de Kviárjökull denken we het hoogtepunt van de dag al achter de rug te hebben. Tot we 15 km verderop een déja vu beleven: stoppen op een klein parkeerterrein, de naastgelegen heuvel opklimmen en dan opeens ...

gletsjermeer on the rocks

oud, blauw ijsHet is een magische plek, waar enkele drijvende krachten van IJsland bij elkaar komen: de hoge gletsjers, de omlaag stromende ijsmassa, het wegschuren van de ondergrond, het afbrokkelen van de gletsjertong, de soms wondelijk gekleurde ijsschotsen drijvend in het meer, het voortdurende tikgeluid wanneer ze elkaar aanstoten.

Terug in de Camper galmt voor de zoveelste keer onze oerkreet: wat is IJsland toch mooi !

alleen de bankjes zijn mooi...Wanneer we even later over een brug rijden waar de ijsschotsen majestueus onderdoor drijven richting zee, ronden we de kreet met een collectieve zucht stijlvol af.

In de 'wat grotere' havenplaats Höfn willen we de belevenissen bekronen met koffie in passende ambiance; helaas valt het stadje bar tegen...

Onderweg naar de camping in Stafafell komen we langs bergen met honderden meters hoge puinhellingen, in mooie en tere kleuren. Zelfs in hun afbraak tonen de reuzen zich nog van een pittoreske kant:

kleurrijke puinhelling

We zijn -en blijven- de enigen op de stille camping aan de voet van de bergen. De beheerder komt pas laat in de avond terug van het schapendrijven en laat ons met rust; hele aardige man (alleenwonend...). We installeren ons, het wordt koud.

naar boven
van Skaftafell naar Stafafell

Austurlanddi 10 OKT 2017

Breiðdalsvík - De bergtoppen hebben een witte poederlaag gekregen door nachtelijke sneeuwval: alweer een verrassing. De campingbeheerder had in oktober geen gasten meer verwacht... Hij praat ons bij over de omgeving, over schapenzaken en over het weer.

Zelf zien we de buien inmiddels ook al hangen, boven zee. Ze komen naar ons toe. Vele van de 'depressies in de buurt van IJsland' uit het Nederlandse weerbericht, ontstaan ten zuiden van het eiland, of trekken daar langs. Dat zorgt hier voor de -volgens ons overheersende- oostelijke winden.

De regelmatig overtrekkende plensbuien hebben een onverwachte bijkomstigheid waar we allemaal blij van worden:

de pot met goud kan niet meer ver weg zijn

Hier in het Austurland, het verre Oosten van IJsland, reizen we met vele omtrekkende bewegingen vanwege de fjorden. Wier namen klinken als poëzie:

- Lónsfjörður - Álftafjörður - Hamarsfjörður - Berufjörður - Stöðvarfjörður -
En overal is er zicht op de zee, de fjorden en de witbepoederde bergen.

Een schilderij ? Een plaatje !

uit het winkeltjeIn Breiðdalsvík wacht ons de culturele verrassing van de dag: een winkeltje, ingericht in jarenvijftigstijl. Met grappige spullen en merken, in één ruimte met het kaffihúsið. Heerlijke koffie, lekker gebak. Hier wil je oud worden. Sommige van de 139 dorpsbewoners waren ons voor...


je komt op ideeën...Na dit geriefelijk verpozen kan de avond niet meer stuk. We rijden nog 18 km tot de camping, in het grappige havenplaatsje Stöðvarfjörður. Naast ons staat een -naar in de duisternis blijkt- compleet in rossig-rode tinten verlicht etablissement. De speculaties zijn niet van de lucht.

In de Camper staat de laatste IJslandse film op het programma: 'Virgin Mountain'. Gemengde kritieken, maar aandoenlijk menselijk. Absoluut geen spijt.

naar boven
van Stafafell naar Stöðvarfjörður

Ronde van IJslandwo 11 OKT 2017

Egilstaðir - Vandaag de laatste etappe van onze grote Ronde van IJsland; vanavond vertrekt de boot uit Seyðisfjörður, richting Denemarken. Laat ons de illusie dat gans het land treurt om ons aanstaande vertrek: het is namelijk grijs, regenachtig en later ook mistig als nooit tevoren.

Toch hebben we nog een dag met leuke dingen voor de boeg. Eerst begeven we ons naar de volgende fjord, benoemd naar het havenplaatsje Fáskrúðsfjörður. Stapvoets rijdend snuiven we de sfeer op. Maar rijden verder, de fjord weer uit. Aan zee bereiken we het meest oostelijke punt van onze reis. Daar wacht ons tevens een ouderwets verschrikkelijk stuk hobbelweg. Steile helling omhoog, enorme watergevulde gaten in het wegdek, losliggend grind, stromende regen, stevige windvlagen.
Rozemarijn behaalt haar OffRoadDiploma met glans.

We strijken nog neer in Reyðarsfjörður. Waar ons het knusse 'Sesam Kaffihúsið' wacht:

aan tafel in Sesam Kaffihúsið

Met het buikje gevuld en een diepe zucht verlaten we Reyðarsfjörður; het einde is nabij. We aanvaarden de klim naar Egilstaðir. En ervaren de witte bergtoppen om ons heen als troostende elementen. Het kan erger. Zoals nog zal blijken...

het begin van de klim naar Egilstaðir

De Camper brengt ons probleemloos door de gestaag neerdalende regen over de pas, naar het ons al/nog bekende Egilstaðir. Daar brengen we heel wat tijd in een grote supermarkt door. Niet echt verheffend, maar misschien ligt er toch ergens het ultieme souvenir voor de achterneef in een schap. Anders wel die skandi-muts voor jezelf.

Tijdens de hele reis hebben we nauwelijks buitenlandse nummerborden gezien; de toeristen huren hun 4WD, camper of busje in IJsland zelf. Nu zijn ze er opeens weer: twee Italiaanse campers (Fiat rules the islands), Duitse Jeeps en crossmotoren met winterbanden. In de winkel klinkt het Duits, Deens en Zweeds. Geen toeval, we naderen de veerboot.

Nog 25 km, over de laatste pas, naar Seyðisfjörður. Per ongeluk zitten we al heel snel op de Hringvegur naar het noorden. Een freudiaanse vernavigatie. Na herstel volgt de steile klim. De regen gaat over in steeds dichtere mist. Een dikke vrachtwagen van SmyrilLine dendert langs ons heen, op weg naar de boot. Opeens komen er rechts en links sneeuwvelden in beeld, vlak naast de weg: de top is bijna bereikt. Dan dalen we stevig af, tot plotseling de mist optrekt. In het dal verschijnt Seyðisfjörður, het start- en eindpunt van onze Ronde van IJsland:

Seyðisfjörður; de boot ligt al klaar

Daar in het kleine café aan de haven... We zijn ruim op tijd voor het inchecken bij de Norröna, dus is er alle kans om de resterende IJslandse Kronen te 'verbrassen' (citaat teamlid). Cappuccino, Ginger Ale, diverse gebakjes: het kan wèl op. Tot besluit rollen we met de Camper gevieren de grote boot in.

Het is al donker bij vertrek. De eerste drie kwartier navigeert de Norröna voorzichtig de rustige fjord uit. Dan doet zich het geweld van een stormachtige Noordelijke Atlantische Oceaan in alle hevigheid gevoelen. Één der teamleden stort zich vol overgave op de WC; tegen dit ontij zijn zelfs de beste pilletjes kansloos. Puur uit solidariteit ligt heel de crew vanavond tijdig in de kooi, de stormrails opgeklapt. Zwijgend en deinend gaan we een eindeloos lijkende nacht tegemoet.

naar boven
van Stöðvarfjörður naar Seyðisfjörður

Farøer (2)do 12 OKT 2017

Tórshavn (FO) - De volgende ochtend ontwaken enkele teamleden met bleke trekjes rond de neuzen; de rest hoeft niet eens te ontwaken. Na het ontbijt in de hut zit een verfrissende wandeling over dek 8 (we zijn op die toplokatie gehuisvest) er niet in: vanwege de wind mag niemand naar buiten, al heeft iedereen betaald.

Kort na het middaguur vaart de boot een fjord in het noordwesten van de Farøer binnen. Vanaf dat moment hebben we enkele uren rust om bij te komen. Tegen 15 uur meert de Norröna aan in de leuke haven van de hoofdstad Tórshavn. Tot 20:00  uur mogen we ons aan wal vermaken. Vaste grond onder de voeten. Toch blijven we 'deinen': zeebenen ontwikkeld. Kanjers.

Tórshavn vanaf de boot

grasdak met raampesDe -waarschijnlijk enige- Nederlanders op de ferry strompelen linea recta naar het welbekende Kaffihusið aan de haven, waar het vertrouwde portret van the Queen ons weer vriendelijk toelacht. We ontspannen tot in de laatste vezel, onder het genot van koffie, cappuccino, en zelfs Swiss Mocca. Toe maar!

Terwijl de verslaggever de kans schoonziet om zich op een uitgestorven Norröna terug te trekken, verkent de rest van het team een in de krochten van de stad verscholen shopping mall. Naar de buit wordt gegist. Bestek?

Een stad die behalve folkloristisch ook cultureel trendy & posh wil zijn, plaatst haar topstukken niet onder stoelen of banken: alhier 'de speelse Plopjes in hun nopjes'.

de speelse Plopjes in hun nopjes

De invallende avondschemer wordt begroet met een gezamenlijk etensmaal aan boord in The Diner, gevolgd door levende muziek, langstrekkende uittreksels van voetbalwedstrijden, scheepsgerelateerde beslommeringen alsmede persoonlijke bespiegelingen, met vrijdag de 13e op komst. Voorafgegaan door een gegarandeerd stormachtige nacht.

naar boven

de Farøer eilanden

Zijne Jarigheidvr 13 OKT 2017

Unst (GB) - Vannacht waren de golven iets minder hoog, 5 m slechts i.p.v. 6 m gisteren. Het verschil was amper te merken. Toch worden wij anders wakker: onze Wim is jarig !

eindelijk 65 !!!Binnen de kortste keren hangt er een feestgroet aan de muur en wordt het 'lang zal 'ie leven' driestemmig en -werf aangeheven. Waarna de eerste cadeautjes blijmoedig worden ontvangen.

hieperdepiep

Om de feestelijke dag sfeervol te beginnen, trakteert Wim op ontbijt in de zaal. Waar we vervolgens met moeite een plekje kunnen bemachtigen: busladingen Duitse reisgenoten zijn matineus en gründlich bezig.

Wel nemen we ruim de tijd om herhaaldelijk eer te bewijzen aan het zwalkend buffet. Alleen is het onderscheid tussen rauwe en gekookte eitjes lastig te zien...

Uiteindelijk zijn we de laatsten die de zaal verlaten, door het personeel aangemoedigd, de buikjes strak. Goed tegen zeeziekte. In elk geval lekker.

Een bijzondere ervaring is het, jarig zijn op zee. Al in de ochtendschemer passeeren we Unst, het noordpunt van de Shetland eilanden. De rest van de dag is er alleen maar hemel en zee te zien. Op het grote scherm bij dek 5 kan men de vorderingen van de Norröna volgen. En in elke kabine geeft een beeldscherm de registratie weer van de webcam boven de scheepsboeg. Ook daarop is het weer knudde.

Inmiddels stromen op Wims smartphone ongetelde felicitaties van overzee binnen. Voor deze jarige geldt duidelijk dat 'uit het oog' niet ook 'uit het hart' betekent. De leukste, mooiste, grappigste boodschappen leest Wim voor. We komen dus -wederom- alles te weten en genieten met hem mee.

We laten de Bingo en de Beer Contest lopen/zwalken en beperken ons tot koffie met -door Greet georganiseerde- taart: yummie ! Tussen alle feestelijke aktiviteiten door zijn er momenten voor bezinning, of het inmiddels geoorloofde seniorendutje. Schoonheidsslaapjes hebben we immers niet nodig.

Vanuit IJsland wordt een Kp-index van liefst 8 gemeld !!! Daarmee zou het noorderlicht zelfs in Nederland zichtbaar kunnen zijn. Helaas voor Wim (en ons...) is het hier nog steeds hardnekkig bewolkt. Zelden zo'n spektaculair verjaardagscadeau gehad. Waar je vervolgens niks mee kunt. Toch treuren we niet.

Des avonds vormt het diner een volgend hoogtepunt. Deze keer zelfs in restaurant 'Norröna', weg van het nietjarige volkje, op het verheven niveau van dek 6: toe maar! Een hint aan de gérant tooit exclusief onze tafel met een Farøer vlaggetje. Terwijl in eilandkostuum gestoken lieftallige jongedames ons van spijs en drank voorzien. De avond kan niet meer stuk. En morgenochtend om 9:00 scheepstijd lonkt het Deense Hirtshals. Wat een dag.

naar boven


Dobberdagza 14 OKT 2017

Hirtshals (DK) - Toegegeven: 'Donderdag Dobberdag' was een aansprekender titel geweest. Het werd de zaterdag. Poging tot een chronische samenvatting.

  • 08:00 uur. De helft van het Team is al gedouched wanneer Wim de webcam aanzappt. Geen land in zicht. Wel rustig, zelfs zonnig weertje. Eigenlijk hadden we de kabine nu moeten verlaten, bij een geplande aankomst(scheeps)tijd van 09:00 uur. Derhalve doen we het rustig aan.

  • 08:22 uur. Er wordt iets omgeroepen. In de Færøse en Deense versie klinkt al duidelijk door dat er iets met/om 'twee u(u)r(en) aan de hand is. De Engelse omroep maakt gewag van een engine failure: één der motoren geeft problemen. Er wordt een vertraging van twee uren verwacht. Aankomst (Deense tijd) in Hirtshals dus rond het middaguur.

  • 08:24 uur. Harry begeeft zich naar het grote scherm op dek 5. Moet zich een weg banen door honderden passagiers die in de gangen en op de trappen klaarstaan, met al hun bagage.
    Diagnose: we varen met slechts 2,5 knopen, zo'n 4,6 km/h, mooi wandeltempo. Liggen 26 mijl uit de kust bij Hirtshals. Ga zo door en we kunnen de wal in de avondschemer nog prima halen.

  • 11:08 uur. De omroepster vermeldt in vier talen (FO/DK/GB/D) dat er vanwege de vertraging nu koffie, thee en water wordt geschonken in de restauraties op de dekken 5 en 6. Opeens schommelt de boot weer even.

  • 12:47 uur. De omroepster nodigt alle passagiers uit voor de lunch. Er is van alles te happen. Voor de veggies zijn er droge aardappelen, wortels en erwtjes. Rozemarijn slaat haar beurt over en eet wat Zweeds knäckebröt uit de voorraad.

  • 14:12 uur. Het geruchtencircuit aan boord draait op duidelijk hogere toeren dan de scheepsmotor. De Duitse reisleider van het meerdere bussen tellende gezelschap heeft inmiddels een relatie opgebouwd met de afdeling communicatie van het Norröna-team. Hij krijgt enkele keren toegang tot de omroepinstallatie. In een minutenlang betoog -waarin de kreet wie gesagt verdacht vaak upduikt- zet hij uiteen dat hij ook niet meer weet dan wij allemaal.

  • 15:03 uur. Opwinding alom. Er komt een knalgele snelle boot op de Norröna afvaren. Het blijkt de 'Sea Hawk' uit Hirtshals. Spannender nog: een enkele man stapt via de ladder bij ons aan boord, een weekendtas nonchalant om de schouder. HOOP krijgt een gezicht. Volgens een wat gezette passagier gaat het om een inspecteur; zijn buurman houdt het op een specialist. Waarschijnlijk zitten er reserve onderdelen in de weekendtas. Of op z'n minst hoogwaardig gereedschap. Zelf vermoed ik een tandenborstel plus verschoninkje.

  • 15:38 uur. De toegangspasjes voor de kabine werken niet meer. Bij de receptie (file) worden de pasjes vriendelijk verlengd. De moppervraag van een passagier 'waarom die melding niet gewoon via een Lautsprecheransage kan worden verspreid', wordt gepareerd met 'dan zouden we de slapende buschauffeurs wakker maken'. Lief, toch?

  • 16:17 uur. De avondspits voor het grote scherm op dek 5 is begonnen. Hier moet je zijn voor de laatste roddels; de boordomroep zwijgt immers in vier talen. Één Duitser heeft opgevangen dat er een grote sleepboot onderweg is, zo groot dat 'ie in heel Denemarken niet te vinden is en dat 'ie helemaal uit ... (het publiek houdt de adem in) Bremerhaven moet komen! Daar bouwen we namelijk dat soort boten nog steeds.

  • 17:51 uur. De omroepster heeft goed nieuws: dinner is being served. Met gematigd enthousiasme onderbreekt het ETN de aktuele werkzaamheden en legt het scrabbelbord, de textiele werkvorm en de verslaglegging terzijde. Deze keer is het aanbod uit de keuken wat gevarieerder. Het personeel heeft grotendeels de werkkleding ingeruild voor een meer casual outfit. Ondanks het recht op weekend straalt de vriendelijkheid er nog steeds van af. Desgevraagd schaalt een kok de schare collega's in als one great family. Het moet gezegd: ook de passagiers dragen de situatie overwegend mit Fassung.

  • 20:24 uur. Deze keer is het de kapitein zelf die ons op de hoogte brengt van de plannen. Dat is niet alleen jammer vanwege de prettiger stem van de vertrouwde omroepster, maar de boordbaas is geen grote communicator en vooral slecht te verstaan. We distilleren uit het gebrabbel dat de Norröna vanwege de problemen met één motor niet zelfstandig kan afmeren aan de kade in Hirtshals. Daarom is er een sleepboot onderweg om het laatste manœvrerende zetje in de krappe haven te geven. Die sleper wordt tegen 23:00 uur verwacht. Einde mededeling.

  • 20:31 uur. Gelukkig hebben we de Duitse Reiseführer nog. Hij heeft via welingelichte kringen vernomen dat als de manoevre in de haven niet lukt, er een tweede sleper bij moet komen, van 'verder weg'. Die zou dan pas na middernacht of zelfs morgenochtend komen. We moeten ons voorbereiden op een aanvullende nacht aan boord. De bagage mag alvast weer naar de kabines. De E-reader is een geniale uitvinding.

  • 21:47 uur. De sleepboot is gespot. Op het grote scherm als 'Ginger' te zien, en hij komt ook buiten in beeld. Helaas voor 'Bremerhaven': de Ginger vaart onder Nederlandse vlag ... Even later blijkt de Norröna zelf toch veel harder te kunnen varen: met 12 knopen stevenen we op de kust af, terwijl de sleper dichterbij komt. Tel daarbij op een stevige zuidelijke windkracht 6, en je bril waait op het adembenemende bovenste dek gewoon van de neus.

  • 22:19 uur. Het gaat veel vlotter dan gedacht, de nachtmerrie scenario's kunnen overboord: we liggen veilig aan de kade in Hirtshals. In gelaten chaos stromen de chauffeurs -waaronder Wim- naar de autodeks en de passagiers naar de gateway. Eenmaal aan wal is er nog van alles onduidelijk; uiteindelijk besluiten we om Wim en de Camper tegemoet te lopen, helemaal om het afgezette havengebied heen. Na al het zitten en wachten eindelijk een verzetje, al maken tientallen kilo's bungelende bagage en een harde wind de tocht tot een uitdaging. Vrolijk tikt Roosjes ratelende rolkoffer ritmisch de kilometers weg.

We hadden voor de zaterdag zeker 8 reisuren op de snelweg ingepland; dan zouden we zondag namiddag ontspannen Nederland binnenrijden. Een wasje inzetten, Studio Sport met het bord op schoot, dat soort dingen. Nu kruipen we in het havengebied met zicht op de geplaagde Norröna om 01:25 uur onder de wol. Morgen vroeg weer op? Dacht het niet.

naar boven


Jakkerdagzo 15 OKT 2017

Arnhem e.o. (NL) - Deze zondag is simpel samentevatten: de hele dag jakkert het duo Wim&Rozemarijn over de Deense, Duitse en Nederlandse snelwegen. Er komt geen einde aan. Tijd om te mijmeren en verwerken. Niet zo'n beetje ook. 23:55 Uur thuis.

Alle tussenstops en pauzes willen we u besparen; de uitkomsten van het gemijmer worden in selekte kring vast nog doorgesproken. Daarom op deze plaats niet meer dan een foto, van ons laatste avondmaal, ergens ter hoogte van Osnabrück. We dit it !

het laatste avondmaal

Hartelijk DANK aan eenieder die ons gedurende de ruim vier weken intens doch medelevend heeft gevolgd, gesponsord, van goede raad voorzien, moed ingesproken. We waarderen het enorm!

naar boven